تاریخچه حصیربافی

حصیربافی یا بافت بوریا  از قدیمی‌ترین انواع صنایع دستی است. نمونه‌های بدست آمده در بین‌النهرین و آفریقا گواه آنست كه حصیربافی و سبدبافی منشأ بسیار از امور نظیر نساجی، سفالگری، كوزه‌گری و … نیز بوده و اسناد و مداركی در دست است كه نشان می دهد نخستین زیراندازهای بشری از نی و گیاهانی كه در باتلاق‌های سفلای بین النهرین میروییده، تهیه شده‌اند و با توجه به سیر مراحل زندگی بشر بعد از اتمام دوره‌ی غارنشینی تا زمانی که انسان‌ها یکجا‌نشین شوند، به صورت کوچ‌رو زندگی می‌کردند.

از ضروریات زندگی انسان‌های کوچ‌رو قابلیت حمل و نقل و همچنین برپایی آسان سکونت‌گاه آن‌ها است و حصیر، این ویژگی‌ها را دارد. در واقع پس از غارنشینی، اولین سرپناه‌ها به کمک حصیر ساخته می‌شده‌اند. البته برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این نخستین زیرانداز بشر، محققین این عرصه با مشکلی بزرگ مواجه هستند. با توجه به از بین رفتن الیاف طبیعی به مرور زمان نمونه‌های بسیار اندکی برای تحقیق وجود دارد.

ایران هم مانند  کشورهای ژاپن، کره و مکزیک یکی از شانزده کشور تولیدکننده‌ی حصیر به شمار می‌رود.

پیشینه‌ی تاریخی این تولیدات در ایران نشان می‌دهد، استفاده‌ی ایرانیان قدیم از حصیر منحصر به زیرانداز نبوده و در ساخت ظروف نیز از حصیر استفاده می‌کردند. امروزه نیز ظروف حصیری بر خلاف کاربری اصلی حصیر یعنی زیراندازها، با اقبال بیشتری بین علاقه‌مندان صنایع دستی مواجه شده است.

انواع مواد اولیه جهت تولید حصیر

مواد اولیه مورد مصرف حصیر‌بافان نقاط مختلف ایران به نسبت تنوع محیط جغرافیایی كشور مختلف و بیشتر عبارت است از :

– برگ درخت خرما (پیش )

– برگ درخت خرمای وحشی نر (پرك )

– برگ درخت خرمای وحشی ماده ( داز )

– ساقه های نی باتلاقی مناطق گرمسیری خوزستان

– ساقه های نی باتلاقی مناطق سردسیر اطراف دریاچه زریوار نزدیك شهر مریوان

– ساقه های نی باتلاقی مرداب های انزلی ( لی یا لیغ )

– ساقه های گندم در استان های زنجان و آذربایجان

– ساقه های نی خود روی اطراف رود خانه های استان فارس (مور )

– ساقه های نی باتلاقی اطراف دریاچه ی هامون در نزدیكی زابل

– تركه بید در استان های تهران و مازندران و روستا های مراغه و ساقه های نی خودروی اطراف جویهای آب ( نی باغی )